شرايط عدد 11 , 12

شرايط عدد 11:
براي معدود مذكر :
احدَ عشَرَ
براي معدود مؤنث اِحْدي عشرةِ (هر دو جزء مبني برفتح)
شرايط معدود:مفرد ومنصوب
كاربرد عدد با معدود مذكر: قرأتُ احدَ عشرَكتاباً
كاربرد عدد با معدود مؤنث:قراتُ احْدي عشرةَ مجلّةً

شرايط عدد 12:
براي معدود مذكر: اثنا عشرَ - اثني عشر
شرايط معدود: مفردومنصوب
كاربردعددبامعدودمذكر:هُنا اثنا عشرَ كتاباً
كاربردعددبامعدودمؤنث:هُنا اثنتا عشْرةَ مجلّةً
براي معدودمؤنث:اثنتا عشْرةَ اثنتي عشْرةً
(جزء دوم مبني برفتح)
شرايط معدود: مفردومنصوب
كاربردعددبامعدودمذكر:قرأتُ اثني عشَر كتاباً
كاربردعددبامعدودمؤنث:قرأتُ اثْنتي عشْرةَ مجلّةً

  سؤال : وظيفه اعداد در ساختار جمله چيست و چه سهمي در ساختن آن دارند؟

جواب : عدد هم به عنوان عضوي از اعضاي جمله نقش پذيرفته و انجام وظيفه مي كند.
مثال :
خرجَ الطّلابُ من البيتِ.
خرَجَ ارْبعةُ طلاّبٍ من البيتِ .

رأيتُ الطّلابَ في المدرسة .
رأيتُ ارْبعةَ طلاّبٍ في المدرسة .

سلّمتُ علي الطلاّبِ.
سلّمتُ علي ارْبعةِ طلابٍ.  

  اعراب اعداد

1و 2 از جهت اعراب تابع ماقبل است :
هذا قلمُ واحدُ .
قرأتُ مجلتينِ اثنتينِ .

3 تا 10 متناسب نياز جمله نقش مي گيرد و مي تواند مرفوع يا منصوب و يا مجرور شود مانند :
حضرَ ثلاثةُ معلّمين و ثلاثُ معلّماتٍ - رأيتُ ثلاثة معلّمينَ و ثلاثَ معلّماتٍ.

11 متناسب نياز جمله نقش پذيرفته اما هر دو جزء آن مبني بر فتح است. لذا اعراب آن در هر سه حالت محلي است.
حضَر احدَ عشرَ فلاّحاً .
رأيْتُ احدَ عشَرَ فلاّحاً .
سلّمْتُ علي احدَ عشرَ فلاّحاً.

12 متناسب با نياز جمله نقش مي پذيرد. اما جزء اول «معرب» و جزء دوم مبني بر فتح است.
جاء اثنا عشرَ طالباً .
رأيت اثنتي عشْرةَ طالبةً .
سلّمْتُ علي اثنتي عشْرةَ .
معلّماً و اثْنتي عشْرةََ معلّمةً .  

  تمرين هاي درس دهم :
1 - جاي خالي را با عدد مناسب پر كنيد :
(واحدٌ - اثنا عشرَ - اثنتا عشْرةَ)
1. فقُلنا اضْرِب بَعصاكَ الحجر فانفجرتْ منه …. عيناً (البقره -60)
2. انّ عدّةَ الشهورِ عندَ الله … شهراً (التوبة - 36)

1 . جواب اثنا عشرَ
2. اثنتا عشرَة َ  

  2 - جاي خالي با عدد يا معدود مناسب پر كنيد:
1 - لكلّ فصلٍ ……اَشهُرٍ ( ثلاثةُ - ثلاثُ - ثلاثةٌ)
2 - في البيت خمْسةُ ……( مصابيحِ - مصابيحَ - مصابيحٍ)

ثلاثُ جواب مي باشد. اعداد مؤنث از سه تا 10 ، تاي تأنيث ندارد (بدون تاء) اعداد مذكر از سه تا 10 «تاء» دارد
مصابيحٍ صحيح مي باشد.  

  3 - ترجمه كنيد :
ايمانٌ علي اربعِ دعائمَ ، علي الصّبرِ و اليقينِ و العدْل و الجهاد.
دُفنَ اربعةُ أئمةٍ منْ اهل البيتِ (ع) في البقيع.

1. ايمان 4 ركن دارد.
صبر - يقين - عدل - جهاد
دعائم : جمع دعامة : ستون
امام از امامان اهل بيت (ع) در بقيع مدفون شده اند.
نكته :‌در زبان فارسي ممدود فقط يك حالت دارد و آن مفرد است لذا معدود عربي به هر شكل باشد به صورت مفرد ترجمه مي شود.  

  4 - تَدورُ مباراةُ كُثرةِ السّلّةِ بين فريقين ……. اثنتانِ - اثنتينِ - اثْنينِ

كرة السّلة :‌ بسكتبال
الفريق :‌تيم - گروه
المبارات : مسابقه  

  5 - عدد مناسب را در جاي خالي آيه زير قرار دهيد:
الف - و لقد آتينا موسي …….آياتٍ بيناتٍ (اسرا 101)
تسعةَ - تسعَ

ب - انّ ربّكُمُ اللهُ‌ الذي خلقَ السّمواتِ و الارض َ في …..ايّامٍ (اعراف 54)
ستّة ِ - ستّ

الف : تِسْعَ مي باشد.
جواب ب : ستّةِ مي باشد  

عدد

  عدد (العدد)

پيشرفت انسان روز به روز بر اهميت اعداد در زندگي افزوده است. براي آشنايي با اعداد در عربي به جدول زير توجه نمائيد:

عدد

واحد

اثنان

ثلاثه

اربعه

خمسه

سته

سبعه

ثمانيه

تسعه

عشره

هم

خانواده

احد

موحد

مثنی

ثانيا

ثلث

مثلث

ربع

مربع

خامس

خمس

سادس

مسدس

اسبوع

سابع

ثامن

مثمن

تاسع

تاسوعاء

اعشار

عاشوراء

شماره

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

  مي خواهيم شما را با اعداد 1 تا 12 آشنا كنيم. و مي دانيم در زبان عربي مذكر و مؤنث بودن كاربردي وسيع دارد. اعداد نيز از اين قانون مستثني نيستند و در صورت مذكر و مؤنث بودن به كار مي روند.

1و2

عدد

مذکر

مونث

1

واحد

واحدة

2

اثنان

اثنين

اثنتان

اثنتين

3 تا 10

عدد

مذکر

مونث

3

ثلاث

ثلاثه

4

اربع

اربعه

5

خمس

خمسه

6

ست

سته

7

سبع

سبعه

8

ثماني

ثمانيه

9

تسع

تسعه

10

عشر

عشره

  اعداد 1 تا 10 كه از يك جزء ساخته شده اند عدد مفرد گفته مي شود

11 و 12

عدد

مذکر

مونث

11

احد عشر

احدي عشره

12

اثنا عشر

اثني عشر

اثنتا عشر

اثنتي عشر

  اعداد 11 و 12 از دو جزء تشيل شده اند كه به آنها عدد مركب گفته مي شود. معدود :

به كلماتي كه شمرده مي شوند معدود گفته مي شود. معدود بر وزن مفعول و به معناي شمرده شده است.
يك سال دوازده ماه دارد.
(عدد) (معدود) ( عدد) (معدود)  

  مثال اعداد از قرآن كريم:

و الهكم الهٌ واحدٌ :‌معبودتان يك خداست (البقره 163)  

نكته راجع به عدد 1و2
هر اسم مفردي بر يك بودن دلالت مي كند و هر مثنايي بر «دو» بودن دلالت مي كند. لذا اين دو عدد يك و دو را مي توان پس از اسم مفرد يا مثني براي تأكيد كردن آورد.
مثال :
قرأتُ كتاباً واحداً (مذكر)
قرأتُ مجلّةً واحدةً (مؤنث)
مثال هذانِ كتابانِ اثنانِ
هاتانِ مجلّتانِ اثنتانِ  

اما اعداد از 3 تا 10
همراه معدود به كار مي روند. اين اعداد برعكس معدود خود به كار مي روند. يعني براي معدود مذكر با «تاء» و براي معدود مؤنث بدون «تاء» استفاده مي شوند. نقش: متناسب با نياز جمله
شرايط معدود: جمع ومجرور
كاربرد عدد با معدود مذكر:
قراتُ ثلاثةَ كتبٍ
قراتُ ارْبعةَ كُتبٍ
قرأتُ خمسةَ كُتبٍ
قرأتُ ستة كُتبٍ
قرأتُ سبعةَ كُتبٍ
قرأتُ ثمانيةَ كُتبٍ
قرأتُ تسْعةَ كُتبٍ
قرأتُ عشْرةَ كتبٍ

كاربرد عدد با معدود مؤنث:
قرأتُ ثلاثَ مجلاّتٍ
قراتُ اربْع مجلاتٍ
قرآتُ خمسَ مجلاتٍ
قرأتُ ستّ مجلاتٍ
قرأتُ سبْعَ مجلاتٍ
قراتُ ثمانيَ مجلاتٍ
قراتُ تسعَ مجلاتٍ
قرأتُ عشْرَ مجلاّتٍ